Historia i funkcje Pałacu Elizejskiego

Historia i funkcje Pałacu Elizejskiego

Historia Pałacu Elizejskiego sięga pierwszej połowy XVIII wieku, kiedy przylegające do królewskich ziemie kupił jeden z królewskich dworzan, hrabia Évreux. Na jego polecenie wybudowano pałac, który wzbudzał zachwyt w całym Paryżu. W połowie tego samego stulecia, po śmierci pierwszego właściciela, gmach kupił król Ludwik XV i uczynił z niego rezydencję dla swojej metresy, madame de Pompadour. W późniejszym czasie pałac pełnił rolę letniej rezydencji bogatego bankiera, który zgromadził tu bogatą kolekcję unikalnych, malarskich dzieł sztuki. Ostatnim królem, któremu służył Pałac Elizejski, był Ludwik XVI. Podczas antyrojalistycznej rewolucji francuskiej w budynku tym funkcjonował magazyn, a następnie także drukarnia. W okresie napoleońskim, gdy Rosjanie okupowali francuską stolicę, urządzili tu sobie swoją siedzibę. Pałac Elizejski zyskał następnie na znaczeniu, gdy podczas stu dni Napoleona rezydowali tu jego przywódcy. Po ostatecznym obaleniu pierwszego Cesarza Francuzów budynek przejął przywrócony do władzy Ludwik XVIII z dynastii Burbonów. Obecnie pałac jest oficjalną siedzibą prezydenta Francji, miejscem zebrań rządu oraz gmachem reprezentacyjnym, służącym jako miejsce spotkań dyplomatycznych z przedstawicielami innych państw. Pałac jest położony nieopodal Pól Elizejskich, reprezentacyjnej alei Paryża.

Władza wykonawcza we Francji

Według zapisu w obecnie obowiązującej konstytucji francuskiej, większość władzy wykonawczej leży w rękach prezydenta. Kadencja prezydencka powinna trwać siedem lat, jednak w myśl postanowień przeprowadzonego w 2000 roku referendum prezydent urzęduje przez pięć lat. W znacznej mierze to prezydent decyduje o kierunkach, jakie ma obrać polityka zagraniczna Francji (ma także władzę nad wojskiem oraz może wywierać wpływ na proces legislacyjny). Nadzór nad sprawami wewnętrznymi kraju pełni zaś rząd, powoływany przez prezydenta. Gabinet premiera odpowiada za swoje decyzje przed parlamentem, w razie jakichkolwiek zastrzeżeń do pracy rządu Zgromadzenie Narodowe ma prawo przegłosować wotum nieufności dla rządu i w konsekwencji doprowadzić do jego dymisji. Funkcje władzy wykonawczej dzielą się pomiędzy prezydenta i rząd, wskazane jest zatem, by obie strony posiadały wspólną płaszczyznę porozumienia – w praktyce zdarzają się przypadki, gdy dochodzi do tak zwanej koabitacji. Polega to na tym, że prezydent pochodzi z innego ugrupowania politycznego niż rząd (wyłoniony na podstawie większości w gronie parlamentarzystów). Dla dobra państwa obie strony powinny wtedy wykazywać się wyrozumiałością i chęcią znalezienia rozwiązań kompromisowych. Konstytucja przewiduje, że w sytuacjach wyjątkowych prezydent ma prawo przejąć w państwie pełną władzę.

Francuska władza ustawodawcza

Moc ustanawiania francuskiego prawa leży w kompetencjach dwuizbowego parlamentu. Niższa z izb, Zgromadzenie Narodowe, to organ którego idea wywodzi się jeszcze z czasów rewolucji francuskiej (było wynikiem przekształcenia Stanów Generalnych). W jego skład wchodzi 577 deputowanych wybieranych przez ogół społeczeństwa w powszechnych, bezpośrednich i większościowych wyborach – 555 parlamentarzystów reprezentuje terytorium Francji, pozostali są głosem terytoriów byłych kolonii. Miejscem obrad Zgromadzenia jest Pałac Burbonów (zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku, położony na lewym brzegu Sekwany). Wyższą izbę parlamentarną, senat, tworzą senatorowie (w liczbie 348), wybierani przez elektorów na drodze wyborów pośrednich. Wyłaniają oni spośród siebie osobę, której zadaniem jest przewodniczenie posiedzeniom. Wbrew pozorom, jest to funkcja bardzo istotna, a sam przewodniczący zajmuje bardzo wysoką pozycję w administracji państwowej – w przypadku nagłego ustąpienia prezydenta ze sprawowanego stanowiska, przewodniczący senatu przejmuje obowiązki głowy państwa. Senat obraduje w Pałacu Luksemburskim, strzeżonym przez Francuską Gwardię Republikańską. Poza odgrywaniem roli w procesie legislacyjnym, senat ma również obowiązek kontrolowania prac rządu. Wszyscy członkowie parlamentu posiadają immunitet.

Piąta Republika Francuska

Od czasów rewolucji francuskiej społeczeństwo i władze Francji sprawiały wrażenie, jakby nie mogły zdecydować się, która forma rządów jest dla nich optymalna. Polityczne oblicze tego kraju miotało się między republiką (proklamowaną przez jakobinów), cesarstwem (odkąd koronę przyznał sobie Napoleon Bonaparte) i ustrojem monarchii konstytucyjnej (po kongresie wiedeńskim z 1815 roku, przywracającym rządy obalonej monarchii Burbonów). Współczesna Francja nosi nazwę V Republiki – ustanawiająca ją konstytucja wprowadza klasyczny trójpodział władz. Większość kompetencji skupia się właśnie w rękach organów centralnych, zlokalizowanych w stolicy – pomimo tego, że Francja jest państwem rozległym terytorialnie, samorządność lokalna jest bardzo słaba (zwłaszcza w porównaniu ze stanem, jaki panuje w pozostałych państwach europejskich). Na czele setki większych jednostek administracyjnych, departamentów, stoją urzędnicy (mianowani częściowo przez paryskie władze, a częściowo wybierani przez mieszkańców), ale ich kompetencje są mocno ograniczone. Ta taktyka polityki wewnętrznej różni się znacznie od rozwiązania, które stosowane jest często przez inne kraje o dużej powierzchni: już sąsiadujące z Francją Niemcy stosują w praktyce zasady państwa federacyjnego, w którym władze centralne odgrywają rolę kontrolną wobec pracy samorządów.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.