Naturalne farby

Naturalne, organiczne farby nie zawierają środków grzybobójczych, tworzyw sztucznych i innych substancji chemicznych, wchodzących zawsze w skład farb syntetycznych. Składniki te mogą być niebezpieczne dla zdrowia i środowiska człowieka. Naturalne farby sprawiają, że dom „oddycha”. W ich skład wchodzą oleje roślinne, zwłaszcza olej lniany, żywice roślinne oraz kreda, guma naturalna, pigmenty roślinne i olejki aromatyczne.

Farba ścienna

Organiczna, emulsyjna farba ścienna jest łatwa w malowaniu zarówno pędzlem jak wałkiem i ma dobre właściwości pokrywające. Na ogół dostępna jest farba biała, półmatowa. Pożądany kolor otrzymuje się przez dodanie odpowiedniego pigmentu. Można także kupić niedrogą farbę kredową w odcieniu kremowym. Powierzchnie pokryte tą farbą mogą być wycierane gąbką, ale nie myte na mokro. Inne farby wodne do malowania wnętrz, takie jak tradycyjna farba klejowa czy kazeinowa także nie zawierają składników syntetycznych. Ściany pokryte farbą kazeinową mogą być myte wodą.

Farba olejna

Organiczna, olejna farba błyszcząca może być użyta do pokrywania powierzchni drewnianych, kamiennych i metalowych, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz domu. Powierzchnie należy najpierw zagruntować. Ten rodzaj farby jest trwały i łatwy do nakładania pędzlem lub wałkiem. Występuje w wielu kolorach, uzyskanych przez dodanie naturalnych pigmentów mineralnych. Schnie powoli, dając elastyczne pokrycie. Do wykańczania zewnętrznych elewacji kamiennych lub pokrytych tynkiem można użyć organicznej farby murarskiej lub mleka wapiennego zabarwionego pigmentami roślinnymi.

Szelak i lakiery

Tradycyjne lakiery są wykonywane na bazie naturalnych żywic z drzew tropikalnych i oleju lnianego z dodatkiem rozcieńczalników. Najlepszymi żywicami są kopale. Szelak i olej konopny tworzą również dobre powłoki. Niestety naturalne żywice i lakiery zostały w dużym stopniu zastąpione produktami syntetycznymi, m.in. rozcieńczalnikami, mogącymi wywoływać alergie. Wyziewy chemiczne z syntetycznego lakieru są wchłaniane przed drewno i uwalniane w miarę ścierania powierzchni. Wytwórcy farb organicznych wyprodukowali półprzeźroczysty lakier do drewna, zawierający naturalne oleje roślinne, wyciągi ziół oraz bezołowiowe składniki przyspieszające schnięcie. Lakier ten, tzw. lazur, jest mikroporowaty, co oznacza, że drewno może oddychać, a jednocześnie zapobiega nasiąkaniu wodą. Do lakieru używanego na zewnątrz należy dodać pigmenty chroniące drewno przed promieniowaniem UV Takim lakierem można pokrywać okna, drzwi, ganki i meble ogrodowe. Lazur nie wydziela oparów chemicznych, gdyż przy jego produkcji nie są używane żadne chemikalia. Ma przyjemny zapach i ulega biodegradacji.

Produkowanie własnej farby

Jeśli chcesz mieć farbę w 100% nieszkodliwą dla zdrowia, zrób ją sam. Można wtedy popracować nad uzyskaniem unikalnego koloru i osiągnąć niespotykane, piękne wykończenie. Do malowania ścian wewnętrznych używano już od wieków farb klejowych. Jednak trzeba pamiętać, żę farby klejowe ulegają zmyciu wodą. Jeśli powierzchnia ma być wodoodporna, trzeba użyć farb klejowych na bazie oleju. Do farb klejowych należy najpierw przygotować wystarczającą ilość gorącego kleju.

Przygotowanie kleju: namoczyć 340 g kleju zwierzęcego lub roślinnego w 1 litrze wody i zostawić na noc. Podgrzać i dodać kroplę kwasu karbolowego lub bornego, by zapobiec jełczeniu.

• Zmieszać 1 porcję pigmentu (najlepiej takiego, jakiego używają artyści), 1 porcję przygotowanego kleju i 5 porcji wody.

• Zmieszać 20 kg sproszkowanej kredy z 5 litrami wody i zostawić na noc; zlać nadmiar wody, dodać gorącego kleju. Aby uzyskać farbę kolorową, dodać 1/2 kg pigmentu zmieszanego z wodą.

Przed podjęciem decyzji o pomalowaniu domu i użyciu materiałów wykończeniowych, warto pomyśleć o pozostawieniu niewykończonych niektórych powierzchni. Na przykład tynk zarówno biały jak kolorowy nie potrzebuje żadnego dalszego wykończenia; drewno dobrej jakości powinno być pozostawione w stanie naturalnym, wtedy jego słoje bardziej się uwidaczniają. Materiały naturalne są zdrowe i odznaczają się swoistym pięknem – nie ma potrzeby ich dalszego upiększania.

Uwagi dotyczące farb i lakierów

• Należy wybrać wodne farby, lakiery, podkłady o słaby zapachu. Zawierają one wciąż syntetyczne substancje chemiczne, ale są mniej szkodliwe, niż produkty na bazie rozpuszczalników.

• Wypróbuj „naturalne” farby na bazie roślinnych żywic i olejów. Niektóre osoby są jednak uczulone na naturalne żywice. Farby zawierające kazeinę mogą się zepsuć przy dłuższym przechowywaniu. Należy zapoznać się ze sposobami przetrzymywania tego rodzaju farb.

• Dawniej produkowane farby zawierały ołów, jako czynnik wysuszający. Używanie ołowiu w farbach jest obecnie zakazane. Może się on jednak znajdować w starych powłokach, dlatego powinny być usuwane przez specjalistów.

• Pokrycie powierzchni czystym szelakiem zabezpiecza nawet w 80% przed oparami emitowanymi przez niektóre materiały budowlane, np. płyty wiórowe czy sklejkę.

• Przy wyborze nawet naturalnych farb i lakierów zachować ostrożność (wybrać tylko te o znanym składzie).