Zastosowanie drewna

Tradycyjna postać drewna budowlanego to nieociosane bale. Ta tania i powszechnie dostępna forma drewna służy jako podstawowy materiał budulcowy w wielu rejonach kuli ziemskiej. Nieobrobione, niesezonowane drewno jest używane na konstrukcje dachowe w drewniano-ziemnych domach. Jest to najbardziej oszczędna metoda użycia drewna. Nie ponosi się strat związanych z obróbką i bale nie tracą nic ze swej grubości.

Dawna metoda łączenia pali za pomocą sznurów lub pasków łyka nie była tak wytrzymała jak łączenie za pomocą drewnianych kołków lub metalowych złączy. Jednak te prymitywne łączenia podtrzymywały mocne szkielety drewniane. Te same metody można zastosować przy stawianiu kopulastych lub spadzistych dachów, podzielonych na trójkątne sekcje. Takie dachy świetnie się nadają do domów ekologicznych, budowanych we własnym zakresie.

W krajach wysoko rozwiniętych obserwuje się obecnie powrót do tradycji budowania domów z nieobrobionych bali drewnianych, zarówno we własnym zakresie, jak i przez specjalistyczne firmy. Jednak większość domów, stawianych w tradycyjnej technologii drewnianej, budowanych jest z obrobionego drewna. Jedną z podstawowych zalet domów o szkielecie drewnianym jest szybkość, z jaką mogą być stawiane. Czas budowy takich domów jest nieporównywalnie krótszy niż domów budowanych w innej technologii. Do domu drewnianego można wprowadzić się już kilka dni po wykończeniu budynku, gdyż nie trzeba czekać na jego wysuszenie.

Łatwo poddające się obróbce drewno jest również znakomitym materiałem wykończeniowym i dekoracyjnym, nadając wnętrzu specyficzny klimat.

Deszczułki i gonty

Aż do średniowiecza dachy były kryte cienkimi drewnianymi deszczułkami (gontami); z czasem zastąpiła je dachówka ceramiczna. Typowe gonty (klinowe deszczułki mające z grubszej strony wpust, w który wchodzi grzbiet następnego gontu) stały się znów modne i często widać je na dachach, a także ścianach nowo wybudowanych domów. Są one układane poziomymi warstwami na drewnianej konstrukcji. Należy używać drewna z lokalnych gatunków drzew, gdyż lepiej znosi ono warunki panujące w danym środowisku. Najczęściej stosowane gatunki drewna w Europie, to modrzew, dąb, sosna i świerk. W Ameryce Północnej powszechnie używa się cedru.

Rodzaje drewna

W najprostszy sposób drewno można podzielić na drewno twarde, pochodzące z drzew liściastych i miękkie – z drzew iglastych. Podział taki nie zawsze jest wystarczająco precyzyjny. Drewno miękkie rzeczywiście pochodzi z drzew iglastych, głównie zimozielonych (np. sosny, świerka), ale również z drzew liściastych, np. topoli i wiecznie zielonych drzew występujących w klimacie gorącym. Drewno twarde otrzymuje się z niektórych drzew liściastych (np. dębu, buka, jesionu) występujących w lasach mieszanych w klimacie umiarkowanym i zimnym, ale także z drzew klimatu tropikalnego – na przykład palisander. Twarde drewno daje też iglasty (choć nie zimozielony) modrzew. Drzewa liściaste rosną wolniej niż drzewa iglaste, lecz są bardziej odporne na działanie szkodników i niekorzystnych warunków atmosferycznych, głównie nadmiaru słońca i wilgoci. Drewno pochodzące z drzew liściastych uważane jest za szlachetniejsze, a co za tym idzie – jest odpowiednio droższe.

W zależności od gatunku, poszczególne drzewa w różnym okresie wzrostu osiągają pełną dojrzałość – dorosły jesion liczy sobie 50 lat, dąb – 100 lat, a sosna od 60 do 120.

Bezpośrednio po ścięciu, zanim drewno zostanie poddane odpowiedniej obróbce, musi być właściwe wysuszone i odpowiednio składowane. Dopiero tak przygotowane drewno stanowi właściwy materiał budulcowy – nie kurczy się, nie pęka, jest trwalsze, jaśniejsze i łatwiejsze do obróbki.

Gęstość drewna jest około osiem razy mniejsza od gęstości betonu czy cegły.

W stosunku do swojej gęstości, drewno jest bardziej wytrzymałe niż jakikolwiek inny materiał budowlany, z wyjątkiem bambusa. Biorąc pod uwagę gęstość drewna, jest ono wytrzymalsze nawet od stali i betonu zbrojonego.

Wybór drewna

Drewno jest znakomitym, tradycyjnym materiałem budowlanym o zróżnicowanej fakturze, zapachu i szerokiej gamie kolorów, a z wiekiem staje się coraz piękniejsze. Przetrwało przez stulecia, podtrzymując nasze związki z tradycją i naturą.

Możemy wybierać wśród wielu gatunków drewna, zarówno z drzew liściastych, jak i iglastych. Jeżeli zdecydujemy się na użycie drewna, najpierw’ należy rozważyć możliwość skorzystania z materiału zregenerowanego. Bardzo często jest on lepszej jakości niż produkowany obecnie. Na przykład, lepiej użyć starych drzwi wykonanych z pełnego drewna zamiast wymieniać je na gorsze, puste w środku, lub z materiałów drewnopodobnych. Kup raczej solidne stare meble i je odnów – z pewnością okażą się lepsze niż te nowoczesne.

Jeżeli kupujesz jakieś nowe drewno (lub drewniane meble) dowiedz się najpierw, z jakich drzew ono pochodzi. Zrezygnuj z zagrożonych gatunków twardego drewna (patrz poniżej). Wybierz odnawialne gatunki drewna z drzew liściastych bądź iglastych ze specjalnych plantacji.

Jeżeli cierpisz na alergię, lepiej zrezygnuj ze świeżego drewna sosnowego, chociaż polakierowanie lub pomalowanie go może poprawić sytuację. Na zewnątrz lepiej stosować bardziej trwałe gatunki drewna; można też użyć drewna miękkiego, ale należy go zabezpieczyć naturalnymi, przepuszczającymi powietrze farbami, lakierami, bądź bejcą.

Miękkie drewno najczęściej jest wykorzystywane we wnętrzach. Nie należy go stosować w miejscach o dużej wilgotności i tam, gdzie może być narażone na specjalnie duże zużycie.