Wszystkie materiały budowlane i produkty wymagają ponownego sklasyfikowania. Nowe normy powinny uwzględniać względy zdrowotne i wpływ na środowisko. Konsumenci muszą mieć dostęp do właściwej informacji o materiałach i produktach, tak by mogli podejmować racjonalne decyzje. Które z nich są zdrowe i ekologiczne? Przyjmując, że produkt spełnia normy techniczne, powinien on być także zgodny z pewnymi kryteriami zdrowotnymi i ochrony środowiska.

Zdrowe materiały

Spójrz na materiały i produkty w swoim domu w świetle podanych niżej kryteriów i staraj się je zastosować przy nabywaniu nowych artykułów – odczujesz wiele satysfakcji z tworzenia zdrowego i bezpiecznego domu. Wszystkie nowo nabywane materiały i produkty powinny być:

• czyste – nie zawierające zanieczyszczeń ani substancji trujących, nie wydzielające żadnych biologicznie szkodliwych oparów, kurzu, pyłków czy zapachów i to nie tylko w czasie ich używania, ale również w trakcie produkcji; odporne na bakterie, wirusy, pleśnie i inne szkodliwe mikroorganizmy;

• ciche – nie powodujące hałasu lub mające dobre właściwości redukujące hałas;

• radioaktywnie bezpieczne – nie emitujące żadnego szkodliwego promieniowania;

• elektrycznie bezpieczne – zabezpieczone przed możliwością porażenia prądem elektrycznym, nie ulegające naelektryzowaniu; ogólnie nie wytwarzające szkodliwych pól elektrycznych jakiegokolwiek rodzaju.

Ekologiczne materiały

Materiały i produkty bezpieczne dla środowiska powinny spełniać możliwie wiele z wymienionych poniżej kryteriów. Produkty i materiały powinny być:
• odtwarzalne i występujące w dużych ilościach, pochodzące z rozmaitych źródeł naturalnych oraz takie, których produkcja ma mały wpływ na środowisko (niezależnie od tego, czy chodzi o środowisko lokalne czy też o środowisko dalekich krajów rozwijających się);

• nie zanieczyszczające – nie emitujące do środowiska szkodliwych oparów, pyłów czy substancji trujących, zarówno w trakcie produkcji jak i ich stosowania;

• energooszczędne, zużywające mało energii podczas produkcji, transportu oraz stosowania i pochodzące głównie z lokalnych źródeł;

• dobrych właściwościach izolacyjnych, co pozwoli utrzymywać w domu w zimie ciepło, w lecie chłód, a zatem oszczędzić energię;

• trwałe, łatwe do utrzymania i naprawy, testowane i wypróbowywane przez pokolenia – jak ma to miejsce z naturalnymi materiałami;

• wytwarzane w godziwych i społecznie sprawiedliwych warunkach, do których zaliczają się, jako minimum, dobre warunki pracy, sprawiedliwe płace i równe szanse dla wszystkich (konsumenci z krajów zamożnych powinni wspierać bezpośrednie formy sprzedaży przez wytwórców z krajów rozwijających się);

• wytwarzane tak, aby ilość odpadów była mała i by była możliwość ich ponownego przetworzenia (recyklingu), co przyczyni się do zaoszczędzenia ogromnych ilości energii; na przykład, wytwarzanie stali ze złomu pozwala na zaoszczędzenie ponad 70% energii potrzebnej do otrzymania nowej stali z rudy; wykorzystanie starych drzwi, belek i innych elementów drewnianych, kamienia, cegieł, płytek, gontów, dachówek a nawet mebli jest wyborem na rzecz ochrony środowiska, jeszcze lepszym niż recykling.

Materiały budowlane nie szkodzące środowisku

Używane przez nas materiały mają wpływ na środowisko. Ich produkcja i transport uszczuplają istniejące zasoby naturalne i zużywają energię. Coraz bardziej zaczyna brakować materiałów budowlanych – nie tylko surowców ale też energii potrzebnej do ich wyprodukowania. Jeżeli przemysł petrochemiczny będzie się nadal tak rozbudowywał, to najbardziej powszechne surowce i źródła energii, jak ropa i gaz ziemny, wyczerpią się w następnym wieku.

A właśnie od materiałów pochodzenia petrochemicznego jesteśmy coraz bardziej uzależnieni, ponieważ od czasu II wojny światowej naturalne materiały zostały zastąpione różnymi syntetykami i tworzywami sztucznymi.

Tradycyjne materiały – glina, wapienie, kreda, kamień – wciąż występują w dużych ilościach, a drewno (szczególnie miękkie, zwłaszcza topolowe) może być uzupełniane przez właściwe zalesianie. Ponadto materiały te mogą być łatwo wykorzystane ponownie, powodują niewielkie zanieczyszczenie i zużyte są wchłaniane w naturalnych cyklach środowiska.

Mamy długie doświadczenie w korzystaniu z nich i wiemy, jak rozwiązywać potencjalne problemy. Nie należy jednak sądzić, że te tradycyjne surowce to jedyne materiały pochodzenia nie petrochemicznego, jakie można stosować w budownictwie.

Stosunkowo nowoczesne produkty – celuloza i otrzymywane z niej włókna wiskozowe – są pochodzenia roślinnego i mogą być przykładami możliwości uzyskania nowych „niepetrochemicznych” materiałów budowlanych.

Koszty energii

Ilość energii otrzymywanej z paliw kopalnych staje się coraz mniej wystarczająca, a produkcja i transport materiałów budowlanych są na ogół energochłonne. Dlatego najlepsze materiały to takie, które wymagają jedynie niewielkiego przetworzenia i pochodzą z miejscowych zasobów. Drewno z lokalnych odtwarzalnych lasów wymaga zużycia niewielkiej ilości energii. Glina, wykopana na miejscu budowy i użyta do produkcji cegły suszonej na słońcu, jest kolejnym przykładem materiału nie zużywającego prawie w ogóle energii, z wyjątkiem energii potrzebnej podczas samej budowy. W odróżnieniu od materiałów naturalnych, produkty syntetyczne i przetworzone, takie jak tworzywa sztuczne, aluminium, stal, szkło oraz wypalana cegła i płytki ceramiczne, wymagają dużej ilości energii – zarówno do produkcji, jak i transportu.