Ewolucja ludzkiego gatunku i wszystkich innych żywych organizmów mogła zaistnieć wyłącznie dzięki promieniowaniu Słońca. Przez tysiąclecia przystosowaliśmy się do cyklicznie powtarzających się dni i nocy i zmian pór roku związanych z ruchem Ziemi wokół Słońca. Dobowy rytm naszych organizmów i wewnętrzny zegar biologiczny nadążają za tymi cyklami światła i ciemności. Budzimy się ze światłem poranka, jesteśmy najbardziej aktywni, kiedy Słońce jest wysoko na niebie, dając najwięcej światła, a odpoczywamy i śpimy, kiedy nadchodzi zmierzch, a po nim noc.

Nasze zachowanie także związane jest z ilością światła słonecznego. Jesteśmy ospali i przygnębieni w czasie krótkich, szarych dni zimowych, a bardziej energiczni i szczęśliwsi w długie, jasne dni lata. Zimowe światło słoneczne w umiarkowanych szerokościach geograficznych ma jedynie jedną dziesiątą swojej letniej intensywności. Te sezonowe cykle powodują istotne zmiany w naszym systemie hormonalnym. Melatonina, hormon wydzielany przez szyszynkę (niewielki gruczoł dokrewny związany z między-mózgowiem) w czasie ciemności lub nikłego światła, powoduje senność, ale jej nadprodukcja w czasie dłuższego braku światła może wywołać stan określany jako sezonowa depresja.

W dzisiejszych czasach większość z nas nie żyje w harmonii z naturalnymi cyklami Słońca. Najwięcej czasu spędzamy wewnątrz pomieszczeń, gdzie nasza aktywność jest wydłużona sztucznym światłem. Nowoczesne biura, sklepy i budynki użyteczności publicznej używają zwykle bardzo silnego sztucznego, drażniącego oświetlenia, które słusznie określone zostało jako „złośliwe oświetlenie”.

Syndrom SAD (sezonowych zaburzeń emocjonalnych)

Badania w USA i Wielkiej Brytanii wykazały, że istnieje rodzaj depresji związanej z porami roku. Stwierdzono na przykład, że liczba samobójstw wzrasta późną zimą, a osoby cierpiące na depresję maniakalną czują się znacznie gorzej w tym okresie. Ten syndrom, tzw. „sezonowe zaburzenie emocjonalne” (Seasonal Affective Disorder – SAD), związany jest z corocznie występującymi depresjami zimowymi, charakteryzującymi się zwiększoną ospałością, zmęczeniem, łaknieniem węglowodanów i przyrostem wagi. W okresie wiosny i lata objawy te zanikają.

Naświetlanie osób cierpiących na tę dolegliwość jasnym (co najmniej 2500 luksów) światłem o możliwie pełnym widmie (zbliżonym do słonecznego), powstrzymuje produkcję melatoniny. Pacjenci siedzą co najmniej dwie godziny dziennie w niewielkiej odległości od urządzenia emitującego takie światło. W wielu wypadkach jest to skuteczna terapia.

Kolor (barwa)

Barwa przedmiotu zależy od światła padającego na jego powierzchnię. Badania kliniczne potwierdzają, że kolory mają znaczny wpływ na nastrój i osobowość danej osoby. W celu odpowiedniego dobrania kolorów w wystroju biur i zakładów pracy, często są zatrudniani specjalni konsultanci, aby stworzyć atmosferę zarówno przyjemną, jak i zachęcającą do pracy. Coraz bardziej też docenia się rolę odpowiednich kolorów w mieszkaniach; pamiętać przy tym należy o dobraniu właściwego do barw sztucznego oświetlenia.

Światło i cień modyfikują kolory. Nawet w białym czy pastelowo pomalowanym pokoju naturalne światło i jego odbicia spowodują, że ściany i sufit będą się delikatnie różnić w odcieniu i tonacji – przy czym ściana z oknem będzie się wydawała najciemniejsza. Widmo światła słonecznego zmienia się wraz z cyklem Słońca – przechodząc od różanego światła brzasku do bardziej białego światła południa, a następnie do niebieskawego zabarwienia o zmierzchu. Biorąc to pod uwagę, kolory w danym pomieszczeniu należy dostosować do tego, o jakiej porze dnia pomieszczenie jest oświetlane najintensywniej.

Sztuczne oświetlenie wpływa jeszcze mocniej na kolor. Widmo konwencjonalnej żarówki wolframowej zawiera niewiele błękitu i zieleni, natomiast dużo czerwieni i koloru żółtego. Przy takim oświetleniu zimne kolory stracą swój blask i czystość, za to cieple zyskają na intensywności i bogactwie. Światło dawniej produkowanych świetlówek zawierało więcej błękitu i zieleni i dlatego wpływało niekorzystnie na cieple kolory. Obecne świetlówki mają światło bardzo zbliżone do białego i właściwie nie zmieniają barw oświetlanych przez nie powierzchni. Poza tym na rynku znajdują się rozmaite lampy, dające światło o różnym zabarwieniu, w tym nie różniące się od dziennego.