Mocowanie płyt gipsowo-kartonowych

Płyty gipsowo-kartonowe przybija się do drewnianej konstrukcji nośnej ścianek działowych lub do drewnianych listew umocowanych na pełnej ścianie tynkowanej „na sucho”, tak aby pionowe i poziome spoiny między płytami przypadały nad elementami drewnianymi. Aby oszczędzić sobie pracy z przycinaniem, postaraj się kupować płyty o odpowiedniej wysokości i szerokości. Niektóre płyty produkowane są z myślą o standardowym rozstawie listew wynoszącym 45 lub 60 cm. Do pomieszczeń o wysokich sufitach staraj się kupić płyty o wysokości 2,4 m. Czasem będziesz musiał montować dwie płyty, jedną nad drugą.

Przed zamontowaniem płyt na pełnej ścianie, usuń z niej listwy przypodłogowe, a następnie rozmieść listwy tak, by pokrywały się z krawędziami płyt. Jeśli ściana jest równa, przykładaj płyty bezpośrednio do powierzchni. Czasem zachodzi konieczność przycięcia płyt, by dopasować je do rozmieszczenia listew szkieletu ścianki działowej. Pamiętaj, by przy podłodze zostawić około 1,2 cm luzu na ewentualne poprawki. Teraz możesz już przytwierdzić płyty, wypełnić spoiny i ponownie założyć listwy przypodłogowe.

Typy płyt gipsowo-kartonowych

Płyta gipsowo-kartonowa składa się z warstwy gipsu oklejonej z obu stron grubym kartonem. Papier zachodzi na dłuższe krawędzie boczne, krótsze są odsłonięte. Istnieją dwa zasadnicze typy płyt: podłożowa, oklejona szarym papierem i przeznaczona do zatynkowania oraz płyta do wykańczania powierzchni „na sucho”, oklejona z jednej strony kartonem kremowej barwy przeznaczonym do zamalowania lub tapetowania, z drugiej papierem szarym, który można zatynkować.

Najczęściej spotyka się dwie standardowe grubości płyt: 9,5 mm oraz 1,3 cm, o krawędziach równych lub ukośnych. Krawędzie ukośne pozwalają na wzmocnienie spoin taśmą i połączenie na styk, jeśli zostały zamontowane białą stroną na zewnątrz. Standardowa płyta ma wymiary 2,4 x 1,2 m, produkuje się je także i w innych wielkościach, co jest bardzo przydatne przy wykładaniu nimi powierzchni o nietypowych kształtach.

Płyty podłożowe stosuje się niemal wyłącznie do wykładania sufitów, które były uprzednio wykończone tynkiem i listwami. Istnieją także specjalne typy płyt ściennych, dostosowane do różnych celów: izolacyjne, ocieplające czy odporne na działanie pary.

Płyta ścienna
Biały papier na zewnętrznej stronie płyty można zamalować lub okleić tapetą bez wcześniejszego tynkowania. Szarą stronę można pokryć cienką warstwą tynku.

KONSERWACJA PŁYT
Płyty należy przenosić i składować z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności. Płyty pełnowymiarowe są ciężkie i kruche, powinny być przenoszone w pozycji pionowej przez jedną osobę.
Nie wolno przenosić płyt „na płask”, w dwie osoby, gdyż łatwo łamią się pod własnym ciężarem. Warstwa gipsu jest miękka i łatwo się kruszy.
Bądź szczególnie ostrożny podczas przewożenia płyt samochodem. Umocuj je na bagażniku na dachu, uprzednio odpowiednio go wymościwszy, przewiązując kilka razy sznurem, w różnych kierunkach, starając się go zbyt mocno nie napinać. Jeśli przewiążesz płyty tylko przez środek, mogą się przekrzywić i pęknąć lub nawet przełamać się. W przypadku dłuższego magazynowania płyt, złóż je na równym, suchym podłożu, by zapobiec ich pękaniu.

Przycinanie płyty
Jeśli nie miałeś szczęścia kupić płyt o wymiarach idealnie odpowiadających wysokości pomieszczenia i szerokości jego ścian, musisz przyciąć płyty do odpowiedniej wielkości. Najpierw zaznacz linię cięcia ostrym nożem, przecinając karton. Postaw płytę na boku, by linia cięcia biegła pionowo, i chwyć górną krawędź części, która ma być odcięta. Drugą ręką uderzaj w płytę za linią cięcia, naciągając lekko krawędź pierwszą ręką. Gips powinien pęknąć nie przerywając kartonu z drugiej strony.

Zegnij płytę pod kątem prostym i przetnij karton wzdłuż szczeliny, odcinając niepotrzebny fragment. Jeżeli musisz zrobić cięcie nie tworzące linii prostej, posłuż się piłą otwornicą. Płyta podczas cięcia musi być dobrze podparta, aby nie pękła w niepożądanym miejscu. Oklejając narożniki staraj się, by krawędź zaklejona kartonem zachodziła na niezaklejoną.

Mocowanie płyt na wysokich ścianach
Tam, gdzie to możliwe używaj pojedynczych płyt odpowiedniej wysokości, odcinajcie od dołu 1,2 cm. Jeśli ściany są zbyt wysokie, możesz ułożyć płyty jedna nad drugą, przesuwając co drugą spoinę.

Cięcie po linii prostej
Złam warstwę gipsu, zegnij płytę i tnij ostrym nożem introligatorskim wzdłuż zagięcia.

Cięcie po linii krzywej
W miejscach zachodzenia płyty na nietypowe kształty (kominki, alkowy), przytnij ją pilą otwornicą.

 

Łatanie dziur w płytach
Pod każdą płytą tynkową znajduje się pusta przestrzeń, dlatego też powstałe dziury należy latać, a nie wypełniać. Jeśli ubytek jest nieduży, wytnij kawałek płyty tynkowej, nieco większy od otworu i umocuj go za pomocą zaprawy lub przybij gwoździami. Całość pokryj cienką warstwą tynku.

Jeśli otwór ma średnicę większą niż 7,5 cm, poszerz go, wycinając prostokąt aż do listew przytrzymujących płytę, wytnij taki sam kawałek z nowej płyty i przybij do listew. Aby wzmocnić górną i dolną krawędź łaty, oklej spoiny taśmą płócienną lub spróbuj w nie wcisnąć nieco zaprawy za pomocą kielni, zanim wyrównasz powierzchnię.

Łatanie małych dziur
Wywierć pośrodku łatki otwór i przewlecz przezeń sznurek z zawiązanym na końcu supłem. Nanieś na brzegi lalki zaprawę, tak jak na zdjęciu. Ciągnij za sznurek, póki latka nie zaklinuje się we właściwym miejscu. Umocnij brzegi łatki zaprawą i zostaw do wyschnięcia. Odetnij sznurek, a następnie wypełnij wgłębienie zaprawą i wygładź powierzchnię.