Papier

Już starożytni Egipcjanie używali materiału pisarskiego – papirusu, ale to nie oni, tylko Chińczycy wynaleźli papier w I wieku n.e. Produkcja papieru wytwarzanego między innymi ze ścieru drzewnego pochłania ogromne ilości drzew. Północna Europa jest tradycyjne uznana za największego eksportera ścieru drzewnego, chociaż teraz dostarczany jest on także i z dziewiczych do tej pory lasów tropikalnych. Szacuje się, że w samej tylko Wielkiej Brytanii na produkcje papieru ścina się około miliona drzew rocznie. Do tego większość otrzymanego papieru jest bezpowrotnie zużytkowana, chociaż mógł on być poddawany procesom recyklingu. Krajem, gdzie poważniej traktuje się konieczność powtórnego użycia papieru jest Skandynawia. Ścier drzewny nie jest i nie musi być jedynym surowcem do wyrobu papieru. Innym półproduktem jest masa celulozowa otrzymywana w wyniku chemicznego roztwarzania drewna, ale również roślin jednorocznych, na przykład słomy i odpadów przemysłu włókienniczego (lnianych, bawełnianych, konopnych).

Płyty drzewne

Do produkcji płyt drzewnych wykorzystuje się odpady drewna, a także surowce roślinne. Najlepsze płyty otrzymuje się z odpadów drzew świeżo ściętych. Płyty drzewne, chociaż są tanie i wygodne w użyciu (mają na przykład większe rozmiary, mogą być bez sęków) mają podstawkową wadę – mogą wydzielać formaldehyd i inne związki chemiczne używane do ich produkcji i wykańczania.

Do płyt drzewnych należą:

Płyty pilśniowe – zrobione z masy uzyskanej z rozwłóknienia tkanki drzewnej (wióry, odpadki drewna), poddanej spil-śnieniu, a następnie uformowanej w odpowiedniej temperaturze. Są stosunkowo najzdrowsze, jeśli nie zawierają substancji chemicznych (impregnujących, wiążących i in.). W sprzedaży jest kilka rodzajów’ płyt pilśniowych o różnej grubości i twardości (porowate, półtwarde, twarde, bardzo twarde). Płyty półtwarde zawierają żywice mocznikowe i dlatego należy ich unikać.

Sklejka – tworzywo drewnopodobne otrzymane przez warstwowe sklejanie w prasach fornirów’ (cienkich płatów drewna) skrawanych obwodowo. Może zawierać żywice mocznikowe i inne szkodliwa związki chemiczne, pochodzące z użytych klejów.

Płyta stolarska – struktura tej płyty przypomina sklejkę, lecz zrobiona jest z grubszych kawałków drewna.

Płyty wiórowe i trocinowe, w których do spojenia wiórów lub trocin użyto klejów (lepiszczy) syntetycznych są niezdrowa, gdyż zawierają dużo formaldehydu i w związku z tym nie zasługują na rekomendacje do powszechnego użytku.

Płyty paździerzowe, wytwarzane też przy użyciu syntetycznego lepiszcza, ale zawierające odpady roślinne zamiast drewnianych (lniane lub konopne paździerze); również nie są polecane.

Zabezpieczenie drewna

Prawidłowo składowane i wysuszone drewno jest niezwykle trwałym materiałem budowlanym; powstałe z niego budow’le mogą przetrwać setki lat. Jeżeli jednak drewno nie jest właściwie zabezpieczone, łatwo może zostać zniszczone przez szkodniki, może ulec gniciu, nadmiernemu wysuszeniu i innym uszkodzeniom, które bardzo obniżają jego jakość i trwałość. Na ogół wszystkie gatunki drzew liściastych, a przede wszystkim twarde drewno dębowe i teakowe, należą do gatunków bardziej trwałych (odpornych na wilgoć i szkodniki), a miękkie drewno drzew iglastych, z wyjątkiem mocno przetrzebionych kalifornijskich sekwoi – do mniej trwałych.

Aby zapobiec niszczeniu drewna stosuje się środki impregnujące. Niestety, bardzo często te preparaty owadobójcze i grzybobójcze, a także lakiery, zawierają wiele substancji silnie toksycznych. Jeśli do budowy domu użyje się drewna odpowiednio wysuszonego, przy prawidłowej konstrukcji i zadbaniu o szczegóły takie, jak szerokie okapy dachowe, zabezpieczenia przeciwwilgociowe, dobra wentylacja, właściwe zainstalowanie rynien, można ograniczyć stosowanie toksycznych preparatów zabezpieczających. Centralne ogrzewanie powoduje, że drewno wewnątrz domu jest suche i nie stanowi dobrego środowiska dla larw żywiących się nim szkodników. Staraj się zabezpieczać drewno substancjami nie toksycznymi, np. boraksem, sodą (węglan sodu), węglanem potasu (potaż), olejem lnianym i woskiem. Można też je pomalować naturalną farbą lub lakierem. W razie użycia środków toksycznych, odczekaj, aż wywietrzeją trujące opary.